AMALAN PENGEBUMIAN TAJAU DALAM KEBUDAYAAN MEGALITIK DI SABAH (TAJAU BURIAL PRACTICE OF MEGALITHIC CULTURE IN SABAH)

Abstract

Abstrak

Tajau atau tempayan merupakan budaya material yang amat bernilai pada masyarakat dahulu terutama semasa kebudayaan Megalitik diamalkan. Ia digunakan bukan sahaja sebagai tempat penyimpan makanan dan barang hantaran dalam perkahwinan tetapi juga dalam upacara pengebumian. Bukti penggunaan tajau dalam upacara pengebumian semasa kebudayaan megalitik ini telah ditemui di Kampung Pogunon melalui ekspedisi penyelamatan pada tahun 2000, 2007 dan 2008 oleh Bahagian Arkeologi, Jabatan Muzium Sabah. Kepercayaan ini dikatakan diamalkan oleh suku kaum Kadazandusun di kampung tersebut di mana tajau ini telah dijadikan sebagai bekas untuk menyimpan mayat dan barang-barang kiriman si mati. Penggunaan tajau dalam pengebumian ini telah dihubungkaitkan dengan kepercayaan bahawa tajau tersebut merupakan tempat tinggal dan keperluan bagi si mati di alam seterusnya. Upacara pengkebumian ini dikatakan melibatkan adat dan ritual yang diketuai oleh seseorang yang dikenali sebagai bobohizan oleh masyarakat Kadazandusun pada masa dahulu.

Kata kunci: Tradisi megalitik, fungsi tajau dalam pengebumian, adat dan ritual, bobohizan.

Abstract

Tajau or jar is a very valuable material culture of the former society, especially when the Megalithic culture is practiced. It is used not only as a place for food stroge and delivery items in marriage but also in a funeral ceremony. The evidence of the use of tajau in the funeral ceremony during this megalithic culture was found in Kampung Pogunon through a rescue expedition in years 2000, 2007 and 2008 by the Archeology Division, Sabah Museum Department. This belief is said to be practiced by the Kadazandusun tribes in the village where this tajau has been used as a container for storing the dead bodies and freight items. The used of tajau in this burial has been linked to the belief that the tajau is the home and the necessity for the deceased in the next world. The burial ceremony is said to involve customs and rituals led by a peson known as bobohizan by the Kadazandusun community in the past.

Keywrods: Megalithic tradition, tajau function in the burial, customs and rituals, bobohizan.