PEMETAAN LOKASI MAHKOTA ATAP MASJID WARISAN DI NEGERI MELAKA (MAPPING LOCATION OF THE ROOF CROWN OF HERITAGE MOSQUE IN MELAKA)

Abstract

Abstrak

Masjid adalah sebuah bangunan dan mercu tanda yang telah dibina oleh masyarakat Islam sebagai salah satu simbol agama Islam yang berfungsi sebagai pusat ibadah terpenting dalam sesebuah wilayah Islam. Terdapat pelbagai reka bentuk masjid yang menjadi identiti kepada pemerintah Islam di seluruh dunia. Di Melaka, pembinaan masjid bukan sahaja mempunyai nilai sejarah yang penting malah turut memperlihatkan gaya seni hiasan yang tersendiri. Justeru, kajian ini dijalankan bagi mendokumen dan mengenalpasti lebih banyak rekaan hiasan atap masjid dan menjalankan pemetaan lokasi terhadap masjid-masjid warisan di Melaka. Permasalahan penyelidikan ini ialah untuk melihat salah satu elemen yang mempunyai keunikan seni bina masjid warisan iaitu hiasan pada bumbungnya yang dikenali sebagai mahkota atap masjid yang kini semakin berkurang bilangannya malah ada yang hampir dilupuskan. Kesan kemasukan pengaruh seni bina Islam daripada luar dan perubahan perspektif terhadap seni Islam yang menjadikan mahkota atap masjid di negeri Melaka mengalami ancaman kepupusan malah turut diketepikan dan diganti dengan elemen seni bina yang baru seperti kubah berbentuk bawang yang banyak dilihat dikebanyakan masjid pada masa kini. Penyelidikan ini menggunakan kaedah kualitatif yang melibatkan kajian kepustakaan dan kajian lapangan di seluruh daerah di Melaka iaitu Jasin, Melaka Tengah dan Alor Gajah. Hasil kajian ini dapat memetakan lokasi masjid-masjid warisan di setiap daerah dalam Negeri Melaka yang masih mempunyai hiasan mahkota atap di mana ia boleh digunakan oleh pihak berkuasa tempatan dalam pemantauan dan usaha pelestarian warisan seni Islam tempatan

Kata kunci: Pemetaan, masjid warisan, mahkota atap masjid, seni, Islam

Abstract

The mosque is a landmark building and was built by the Muslim community as one of the symbols of Islam that serves as an important religious center in an Islamic region. There are various designs of mosques, an identity to the Islamic government in the world. In Malacca, the construction of mosques not only has important historical value but also show a distinctive style of decorative art. Hence, this study was undertaken to document and identify more decorative designs roof of the mosque and perform mapping the location of heritage mosques in Melaka. The problem of this research is to look at one of element that has a unique architectural heritage mosque in Melaka. The problem of this research is to look at one of element that has a unique architectural heritage of decoration on the mosque roof known as the roof crown of the mosque which is now diminishing in number but there were almost written off. The effect of the inclusion of Islamic architectural influences from the outside and change the perspective of islamic art that makes the roof crown of the mosque in Melaka under threat of extinction but also set aside and replaced with new architectural element such as onion-shaped dome that is widely seen in many mosques nowadays. This research uses a qualitative method that involves the study of literature and field studies in all regions in the state of Malacca namely Jasin, Alor Gajah and Melaka Tengah. The result of this study can map the location of heritage mosque in every distinct in the State of Malacca which still has a decorative of roof crown where it can be used by local authorities in monitoring and the preservation of local heritage of Islamic art.

Keywords: Mapping; eritage mosque; mosque roof crown, arts, Islam